DBI w Szkole Podstawowej w Kupnie

W tym roku obchody DBI rozpoczęły się w naszej Szkole 8 lutego, uczniowie uczestniczyli w zajęciach na których omawiane były zasady bezpiecznego korzystania z  Internetu w których została zwrócona szczególna uwaga na następujące zagadnienia:

• Cyberprzemoc
• Kradzież danych osobowych
• Wyłudzenia finansowe
• Piractwo
• Seksting
• Niebezpieczne znajomości
• Uzależnienie od Internetu

Zajęcia zostały podzielone na trzy grupy wiekowe kl. 1 – 3, kl. 4 – 6 oraz kl. 7 – 8. W ten sposób przyłączyliśmy się do międzynarodowych obchodów Dnia Bezpiecznego Internetu, który w tym roku przypadła na 7 lutego 2023 r. Lokalne obchody DBI 2023 zorganizowane zostały przez p. Mariusza Szamraja oraz p. Witolda Antosza.

W trakcie pierwszych zajęć opracowano plan działania. Uczniowie klasy siódmej wzięli na siebie ciężar organizacji tego rocznych dni DBI, przygotowali oni tematyczne prezentacje multimedialne dla społeczności uczniowskiej Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Kupnie.

W dniu 1 marca tj. środa odbyły się spotkania – zajęcia z uczniami według ustalonych grup wiekowych. Grupy zadaniowe kl. 7, przedstawiały swoje prezentacje z obszernym komentarzem jak również bardzo chętnie i szczegółowo odpowiadali na zadawane pytania. W ramach ewaluacji DBI, uczestnicy zajęć zostali zobowiązani do „zadania domowego”, wykonania prac plastycznych pt. „Jestem świadomym użytkownikiem IT”

Cyberprzemoc

Współczesne dziecko w sieci ma profile w wielu serwisach społecznościowych. Media społecznościowe służą do podtrzymywania relacji ze znajomymi, są przestrzenią edukacji i rozrywki, ale niestety stały się także platformą tzw. cyberprzemocy. Często prześladowcami są rówieśnicy, a przemoc polega w tym przypadku np. na włamaniu się na konto, podszywanie pod jego właściciela i publikowanie ośmieszających treści.

Ofiara cyberprzemocy może też stać się obiektem nękania za pośrednictwem e-maili i innych kanałów komunikacji czy doświadczyć udostępniania z jej poczty elektronicznej prywatnych lub kompromitujących materiałów. Dzieci z reguły nie przyznają się przed dorosłymi, że spotykają się z cyberprzemocą – boją się nasilenia problemu, niekiedy milczenie wynika z szantażu. Sprawę komplikuje też fakt, że materiały udostępnione w Internecie mogą w nim pozostać przez bardzo długi czas. To, co zostało raz opublikowane, może być powielane i rozpowszechniane, nawet długo po zatrzymaniu działań głównego agresora.

Kradzież danych osobowych

Pod tych hasłem kryje się szereg zagrożeń. Dziecko w Internecie, nieświadome niebezpieczeństwa, z łatwością dzieli się takimi danymi jak numer telefonu, adres zamieszkania, nazwa szkoły, do której uczęszcza, lokalizacje, w których spędza wolny czas. Dzięki tym informacjom przestępcy łatwiej jest dotrzeć do dziecka i wyłudzić od niego więcej danych – np. numer konta bankowego rodziców. Na podstawie danych osobowych udostępnionych w Internecie przestępca może też zaplanować napad na dziecko lub włamanie do jego domu.

Wyłudzenia finansowe

Zagrożenie stanowią wszelkie serwisy, które w sprytny sposób zachęcają najmłodszych do płacenia: za dostępy, za dodatkowe treści, za dodatki do gier itp. Dziecko najczęściej otrzymuje komunikat, że to „darmowe i bezpieczne”, a tymczasem wystarczy jeden „bezpłatny” SMS, aby uruchomić cykliczne pobieranie wysokich opłat, na które dziecko wcale nie chciało wyrażać zgody.

Piractwo

Dziecko w sieci ma łatwy dostęp do materiałów: od zdjęć, przez filmy i muzykę, po kopie gier. Często nie zdaje sobie sprawy, że pobieranie ich na dysk i dalsze rozpowszechnianie to piractwo, które uznawane jest za przestępstwo.

Seksting

To zjawisko polega na udostępnianiu intymnych zdjęć i nagrań za pośrednictwem specjalnych platform, w celu uzyskania określonych gratyfikacji. Nie jest to pedofilia, ponieważ teoretycznie nikt tu nie zmusza dziecka do obnażania – to ono jest aktywną stroną. Najczęściej za nagie zdjęcia dziecko otrzymuje pieniądze albo doładowania karty przedpłaconej.

Niebezpieczne znajomości

W sieci bardzo łatwo podszyć się pod kogoś innego, zdobyć sympatię dziecka, a następnie umówić się z nim w realnym świecie i wykorzystać. Jest to tzw. grooming – uwodzenie w sieci w celu nawiązania więzi emocjonalnej i późniejszego wykorzystania seksualnego.

Uzależnienie od Internetu

Na koniec odmienny, bardzo często bagatelizowany problem – uzależnienie od Internetu. W dzisiejszych czasach nikogo nie dziwi widok dziecka spędzającego całe dnie z tabletem w ręku i przesiadującego długie godziny przed ekranem komputera. Łatwo jest uśpić swoją czujność i przeoczyć moment, w którym relacja dziecka z wirtualnym światem staje się niebezpieczna. Dziecko uzależnione od Internetu zaczyna się izolować, ma problemy z kontaktami społecznymi, cierpi na zaburzenia natury psychicznej, nie wspominając o problemach ze zdrowiem fizycznym (wady kręgosłupa, osłabienie wzroku, niedotlenienie, zaburzenia koncentracji, bóle głowy, bezsenność).

 

Jak dbać o bezpieczeństwo ucznia w sieci?

Każdy rodzic chce chronić swoje dziecko przed niebezpieczeństwem. Możemy zabronić dziecku korzystać z Internetu albo nakazać mu usunięcie konta w mediach społecznościowych. Jednak to nie rozwiąże problemu. Trwałe efekty przyniesie jedynie przemyślana edukacja dziecka, jak bezpiecznie korzystać z Internetu.

Można tak:

1. Staraj się edukować ucznia, czego nie warto publikować w sieci. Ważne, aby miało świadomość, że Internet nie jest najlepszym miejscem do dzielenia się każdym zdjęciem i wyznaniem. Przekonaj go do większej anonimowości w sieci.
2. Najmłodsi uczniowie, którzy dopiero zaczynają korzystać z Internetu, powinni odkrywać go wspólnie z rodzicami. Pokaż mu wartościowe strony internetowe, serwisy i aplikacje. Postaw na te, które będą rozwijać malucha, a może nawet wniosą wartość w życie całej Twojej rodziny.
3. Nie możemy mówić o bezpieczeństwie dzieci i młodzieży w Internecie bez przestrzegania zasady ograniczonego zaufania. Wytłumacz dziecku, że nikomu w sieci nie można nadmiernie ufać. Nie bój się mówić wprost o pewnych zagrożeniach; o tym, że poznanym na czacie rówieśnikiem może być dorosły i że może mieć złe zamiary.  
4. Spróbuj przekonać dziecko, by informowało Cię o planach spotkania z osobami poznanymi w Internecie. 
5. Nie złość się i nie karć dziecka, jeśli przyłapiesz je na oglądaniu treści dla dorosłych. Porozmawiaj z nim – być może maluch trafił na nie przypadkiem. Dziecko w takich sytuacjach powinno wiedzieć, że może się do Ciebie zwrócić i powiedzieć, jakie treści w Internecie je przestraszyły, zniesmaczyły, zawstydziły. Rozważ też zainstalowanie oprogramowania filtrującego treści (tzw. blokady rodzicielskiej).
6. Naucz dziecko netykiety, czyli savoir-vivre’u w komunikacji w sieci. Dzięki temu dziecko nie stanie się internetowym hejterem i prześladowcą.

Internet może być wielkim dobrodziejstwem dla ucznia  i wcale nie musi stanowić dla niego niebezpieczeństwa. Najpierw warto jednak nauczyć go prawidłowego korzystania z sieci oraz uczulić na pewne zagrożenia i niewłaściwe zachowania innych użytkowników.

Zdjęcia z zajęć zobaczycie tutaj

Opracował: Antosz Witold