8 listopada 2022 roku, odbyła się Konferencja naukowa „Etos nauczyciela” na Uniwersytecie Rzeszowskim. Organizatorem był Podkarpacki Kurator Oświaty w partnerstwie z: Instytutem Filozofii UR, IPN Oddział w Rzeszowie, NSZZ „Solidarność” Pracowników Oświaty i Wychowania w Rzeszowie, Katolickim Stowarzyszeniem Wychowawców oddział w Sędziszowie Małopolskim, Pełnomocnikiem  Wojewody Podkarpackiego ds. Rodzin, Stowarzyszeniem Podkarpackiej Rodziny Szkół im. Jana Pawła II, Duszpasterstwem Nauczycieli Diecezji Rzeszowskiej.

Konferencja została podzielona na dwa moduły. Pierwszy to wykłady:

prof. dr hab. Roman Pelczar „Etos nauczyciela w Niepodległej” – rys. historyczny

dr hab. Krzysztof Bochenek, prof. UR „Etos nauczyciela w kontekście współczesności”

Drugi moduł to Panel dyskusyjny.

Etos nauczyciela dzisiaj – wyzwanie epoki

Głos płynący z konferencji miał jedno przesłanie ze autorytet współczesnego nauczyciela musi być oparty na wartościach.  Na konferencji nauczyciele i wychowawcy wspólnie z środowiskiem akademickim zastanawiali się nad współczesną opoką na której można zbudować etos nauczyciela.

Najistotniejszym wymiarem każdego procesu kształcenia i wychowania jest wychowanie moralne. Kluczem wszystkiego jest ukształtowanie prawego sumienia. Tylko tak przygotowany uczeń – człowiek będzie umiał odpowiedzieć na wyzwania czasów, w których przyjdzie mu żyć i pracować. Nauczyciel nie może się ograniczyć tylko do bycia wykładowcą, przekazującym informuje, ale  przede wszystkim ma być tym, który prowadzi może to duże słowo tak „mistrzem”. Zasadniczy cel zawodu nauczyciela nie ulega zmianie mimo dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości. Ciągle jest nim wszechstronne wspomaganie rozwoju osobowego ucznia. Zmieniają się warunki w jakich ten cel jest realizowany. Chcąc określić etos nauczyciela musimy dokonać analizy współczesnej rzeczywistości. Biorąc jej obecny stan skupić się na dwóch zasadniczych postawach:

1. prawość etyczna nauczyciela, która będzie odpowiedzią na wszechobecną demoralizację dzisiejszego świata. Nauczyciel ma przekonywać swoim życiem, że warto być dobrym, że troska o osobowy rozwój stanowi nieocenioną wartość;
2. odwaga i jednoznaczność zasad moralnych jako odpowiedź na popularny współcześnie tzw. rozsądny kompromis w sprawach moralnych.

Odwaga jest potrzebna nauczycielowi, zarówno w walce o dobro, jak również w pokazywaniu złych postaw – np. wulgarne słownictwo. Dlatego można ją skutecznie realizować tylko w przekonaniu, że wartości dla których ponosi się trud są autentycznie prawdziwe. Podjęte w czasie konferencji rozważania dotyczyły kształtowania etosu współczesnego nauczyciela, które powinno dokonywać się w kontekście prawdy o człowieku. Nie ulega wątpliwości, że wyniki dydaktyczne stanowią o jakości pracy pedagogów, ale nie ulega tez wątpliwości, że najwięcej satysfakcji przynosi działanie w niemierzalnej oraz niewyrażanej liczbami  strefie wychowawczej. Sytuacja gdy uczeń stwarzający kłopoty natury wychowawczej o nijakiej postawie – tzw. uczeń ”stracony”, odnajdzie właściwą drogę właśnie dzięki pracy szkoły dostarcza nauczycielowi najwięcej satysfakcji i poczucia spełnienia jego misji. Jest to sukces niemierzalny który rzadko  znajduje odzwierciedlenie czy to w postaci materialnej czy w wysokim rankingu szkół. Jednak aby osiągnąć cel pracy pedagoga trzeba dążyć do osiągnięcia celów wychowawczych przełożonych do trzech podmiotów: ucznia, rodzica i szkoły. I jeśli nawet ta praca nie zostanie zauważona to pamiętajmy, że „takie Rzeczpospolite będą jakie ich młodzieży chowanie”

Uczestnicy konferencji z SP Kupno: p.Elżbieta Chmielowiec, p. Anna Marek, p. Witold Antosz

Witold Antosz